"Kikeriki" karykatura na I WŚ

Tak rysownicy wyobrażali sobie świat, który idzie na wojnę. Od początku konfliktu zdawano sobie sprawę ze skali i zasięgu globalnej konfrontacji. Do zmagań stanęły największe ówczesne mocarstwa z gigantycznymi armiami.

Na chwilę przed wojną wyśmiewano austriackie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, które wykazywało się sporą nieudolnością. W chwili, gdy atmosfera w Europie była napięta, minister postanowił dokonywać zmian na newralgicznych stanowiskach.

Celem ataków satyryków byli oczywiście alianci - Francja i Rosja, które związał sojusz militarny.

Karykaturzyści ośmieszali wrogów Austro-Węgier, obowiązkowo Serbów i Albańczyków.

Na początku wojny sięgano też po motywy antysemickie, które były obecne od lat w życiu publicznym Austrii, Niemiec itd. Naturalnie wiązano teorie spiskowe z Żydami w tle z wrogami wojennymi. Taki zabieg miał pobudzać głębszą niechęć do oponentów na arenie międzynarodowej.

Austria i Niemcy przedstawiane były jako obrońcy tradycyjnej kultury europejskiej, która była zagrożona przez Francuzów i Anglosasów.

Obiektem drwin były osoby monarchów z wrogiego obozu polityczno-wojskowego. Karykatury wyśmiewały cara Mikołaja I oraz króla Anglii Jerzy I.

Regularnie sięgano po wątki rasistowskie w przypadku Stanów Zjednoczonych. Często przedstawiano USA jako uosobienie obcości, jako czarnoskórego bogacza, który jedynie finansuje wojnę w Europie.

Karykatura prasowa nawiązywała m.in. do mitologii nordyckiej, którą uznawano za związaną z germanami. Ten wątek łączono z bieżącym konfliktem. Na przykład narysowano dzielnego i wybitnego Bismarcka, który błogosławił sojusz Niemców i Austro-Węgier.

Bardzo często naśmiewano się z cara Rosji, który zawsze przedstawiany był w pełnej powadze. Komentatorzy gazety pokazywali go zaś jako człowieka o podwójnym wizerunku, o dwóch twarzach, któremu nie można ufać.

Tu rysownik nawiązywał do potyczki austriacko-rosyjskiej pod Kraśnikiem (woj. lubelskie). Ówcześnie Rosjanie ponieśli klęskę. Zatem najlepszym lekiem na cara były kule spod Kraśnika.

Zestawiano ze sobą spokrewnionych sojuszników - monarchów rosyjskiego i angielskiego.

Obiektem drwin były też klęski Francuzów. Tu zestawiono symbole francuskich klęsk - Napoleon III 1871 i bitwa pod Sedanem oraz porażki z początku Wielkiej Wojny 1914 roku.

Na tej karykaturze widzimy dzielnego Austriaka po prawej, który pokazuje "ryby", czyli ziemie, zagarnięte przez Francuzów i Rosjan. Wąsaty Rosjanin trzyma "Rosyjską Polskę" - Królestwo Polskie (zabór rosyjski). W roku 1915 obszar ten został zajęty przez Austriaków i Niemców.

Tu wyraźnie przedstawiono małego Serba, który miażdży pokój światowy. Glob bowiem był podzielony na uzbrojone obozy, które gotowe były do śmiertelnego starcia.

Na początku konfliktu regularnym obiektem drwin karykaturzystów były Serbia, jej armia i monarcha.

Ten rysunek prasowy przedstawia Serbów, którzy rozsiewali wojenną propagandę wśród swojego narodu. Faktycznie jednak to Austria w tym wypadku pozostawała agresorem, który dążył od lat do podporządkowania sobie ziem serbskich.