Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej przyznane. Prof. Maria Lewicka z UMK jedną z nagrodzonych

32 edycja Polskiego Nobla

Nagrody FNP są przyznawane od 1992 r. W tym roku jej wysokość wynosi 200 tys. zł.

Laureatami 32 edycji nagrody FNP są:

• prof. Krzysztof Liberek z Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 2023 w obszarze nauk o życiu i o Ziemi za wykazanie roli białek opiekuńczych w odzyskiwaniu białek z agregatów i zwijaniu ich do aktywnej formy.
• prof. Marcin Stępień z Wydziału Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 2023 w obszarze nauk chemicznych i o materiałach za zaprojektowanie i otrzymanie nowych związków aromatycznych o unikatowej strukturze i właściwościach.
• prof. Rafał Latała z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki Uniwersytetu Warszawskiego otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 2023 w obszarze nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich za opracowanie narzędzi matematycznych, które umożliwiły udowodnienie hipotezy Talagranda dotyczącej procesów Bernoulliego.
• prof. Maria Lewicka z Wydziału Filozofii i Nauk Społecznych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu otrzymała Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 2023 w obszarze nauk humanistycznych i społecznych za sformułowanie i weryfikację psychologicznego modelu przywiązania do miejsca i pamięci miejsca.

- Jestem torunianką. Tu spędziłam dzieciństwo, właściwie wychowałam się na uniwersytecie. Dzieliliśmy mieszkanie z prof. Władysławem Dziewulskim, sąsiadując z prof. Wilhelminą Iwanowską. Jednak propozycję utworzenia psychologii na UMK podjęłam nie tylko ze względów sentymentalnych. To szansa utworzenia tu bardzo dobrego kierunku - mówiła wtedy prof. Lewicka. - Chcę kontynuować myśl, która zaszczepił mi ojciec: "Toruń ma szansę stać się polskim Oxfordem".

Dziedzictwo prof. Lewickiego

Władze toruńskiej uczelni w 2015 r. postanowiły przekazać kierownictwo nowej katedry właśnie prof. Marii Lewickiej, córce profesora ze Lwowa. Uznana psycholog pożegnała się wtedy z Uniwersytetem Warszawskim, by w Toruniu ziścić niegdysiejsze plany ojca. Już na początku funkcjonowania toruńskiej uczelni zaplanowano bowiem, że psychologia będzie jednym z wiodących kierunków kształcenia. Tworzeniem katedry zajął się prof. Andrzej Lewicki, który w grudniu 1945 r. przeniósł się w tym celu ze Lwowa do Torunia. Mimo starań, jego wysiłki spełzły na niczym - plany przekreśliły decyzje ówczesnych komunistycznych władz politycznych. Po jakimś czasie prof. Lewicki przeniósł się do Poznania i tam rozwijał swoją naukową karierę.

Uzasadnienie

Prof. Maria Lewicka opracowała oryginalny psychologiczny model przywiązania człowieka do miejsca zamieszkania i pamięci o tym miejscu. Został on entuzjastycznie przyjęty w obiegu międzynarodowym. Model ten obejmuje zarówno przyczyny związku człowieka z miejscem, różne jego postacie, które może przybierać we współczesnym, globalizującym się i mobilnym świecie, jak i jego konsekwencje. Pokazuje, jak fundamentalną rolę odgrywa przywiązanie do miejsca i pamięć miejsca w całościowym psychologicznym i społecznym funkcjonowaniu człowieka" - czytamy w uzasadnieniu przyznania nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej.