Kościół zwrócony do ubogich - przesłanie papieża Franciszka
Jednym z pierwszych i najważniejszych przesłań Franciszka było wezwanie do Kościoła, który nie będzie zamknięty w pałacach i strukturach władzy, ale wyjdzie na ulice, by być z tymi, którzy cierpią. Od początku odrzucił przepych – zamieszkał nie w papieskich apartamentach, lecz w Domu Świętej Marty. Jego styl bycia – prosty, bezpośredni, bliski ludziom – przemawiał do milionów.
Reforma Kurii Rzymskiej i machiny administracyjnej
Franciszek podjął się trudnego zadania reformy watykańskich struktur administracyjnych. Przeorganizował Kurię, tworząc m.in. uproszczając struktury i wprowadzając większą przejrzystość finansową. Choć napotkał opór konserwatystów, jego działania zmierzały ku większej odpowiedzialności oraz etyce w zarządzaniu Kościołem.
Patrzył w kierunku ludzi, którzy byli na marginesie
Franciszek otwarcie mówił o potrzebie objęcia duszpasterską troską osób rozwiedzionych, żyjących w nowych związkach, osób homoseksualnych, migrantów, ubogich, samotnych, chorych i starszych. Wprowadził nową jakość w języku Kościoła: "więcej słuchania, mniej potępiania".
Papież uwzględniał potrzebę działania na rzecz ekologii
W 2015 roku papież wydał przełomową encyklikę „Laudato si’”, w której nie tylko nawoływał do ochrony środowiska, ale też pokazał, jak bardzo degradacja natury wiąże się z wykluczeniem społecznym. To jeden z pierwszych dokumentów papieskich, który tak wyraźnie łączył teologię z ekologią i społeczną odpowiedzialnością.
Budowanie mostów nad podziałami religijnymi
Franciszek uczynił wiele na rzecz pokoju i dialogu. Spotkał się z patriarchą Moskwy, Cyrylem – po raz pierwszy od 1054 roku! Odwiedzał kraje muzułmańskie, a w 2019 roku podpisał z wielkim imamem Al-Azharu dokument o Braterstwie Ludzkim. Jego wizyty w Iraku, Maroku czy Zjednoczonych Emiratach Arabskich miały wymiar dalekowzroczny.
Stawiał na dialog i otwarcie bez uprzedzeń
Franciszek nie bał się podejmować tematów kontrowersyjnych – roli kobiet w Kościele, celibatu, nadużyć seksualnych, moralności seksualnej czy relacji z osobami LGBT+. Choć nie zmieniał dogmatów, wprowadził nowy ton – ton człowieka, który nie sądzi, lecz towarzyszy.
Dziedzictwo papieża Franciszka
Papież Franciszek pozostawił po sobie Kościół, który stara się być bardziej ewangeliczny niż instytucjonalny, bardziej słuchający niż pouczający, bardziej towarzyszący niż oceniający. Jego pontyfikat to wezwanie do pokory, dialogu i miłosierdzia. Niezależnie od poglądów, jedno jest pewne: zmienił oblicze papiestwa i otworzył Kościół na nowe horyzonty.