Dolina Zgłowiączki
Rzeka przepływa przez historyczne ziemie księstwa brzesko – kujawskiego, gdzie przyszli na świat Władysław Łokietek - przyszły król Polski i jego syn Kazimierz Wielki – ten, który wzmocnił królestwo i zostawił Polskę murowaną.
Dla kajakarzy
Dla kajakarzy Zgłowiączka dostępna jest od Jeziora Głuszyńskiego – 55 km od ujścia. Jest typowym szlakiem nizinnym, łatwym. Dopiero poniżej Brześcia Kujawskiego – 32 km dalej - nieco przyspiesza i tam pojawia się kilka trudniejszych do pokonania miejsc. Do przebycia całej trasy potrzeba 2-3 dni.
Ku Wiśle
Na swojej drodze ku ujściu we Włocławku, rzeka mija wiele miejscowości, wśród których na szczególną uwagę zasługują te znane z kart historii:
• Płowce (79,0 km) to pole bitwy, na którym w 1331 r. starły się silne oddziały wojsk polskich i krzyżackich, posiłkowanych przez Prusów i Anglików. Pierwsza fazę starcia wygrali Polacy, drugą – Krzyżacy. Obie strony uznały się za zwycięzców.
• Topólka (47,0 km) to wydawałoby się zwykły przystanek na szlaku, a jednak las na prawym brzegu opodal wsi Sarnowo skrywa „Piramidy Kujawskie" - grobowce megalityczne z okresu 3500 - 2500 lat p.n.e. To jedna z największych tajemnic całego regionu kujawsko – pomorskiego. Kolejna grupa grobowców znajduje się w Wietrzychowicach pod Izbicą Kujawską.
• Lubraniec (30,0 km) może pochwalić się pałacem na niewielkim wzgórku nad rozlewiskami Zgłowiączki. Zbudowano go zapewne w 1827 r. Budowla stanęła na miejscu znacznie starszej - z początku XVI wieku. W miasteczku znajduje się też dawna synagoga żydowska, prawdopodobnie z I poł. XIX w. Teraz mieści się w niej ośrodek kultury. W centrum miasta wznosi się neogotycki kościół pw. Matki Boskiej Szkaplerznej z lat 1905-06.
• Brześć Kujawski (23,5 km) to dawna stolica księstwa brzesko- kujawskiego, gdzie w 1260 r. urodził się Władysław Łokietek. Najwspanialszymi budowlami miasteczka są gotyckie kościoły z XIV w.: farny pw. św. Stanisława Biskupa i klasztorny św. Michała Archanioła. Zachowały się fragmentu murów obronnych. Za miastem widać wysokie kominy zlikwidowanej cukrowni
• Wieniec (14,0 km). Już w 1252 r., gdy Wieniec wymieniony został w przywileju Kazimierza I Kujawskiego, na Zgłowiączce pracował młyn. Najbardziej okazałą budowlą tej miejscowości jest eklektyczny pałac Leopolda Kronenberga, który nabył majątek w Wieńcu w 1868 r. Pałac wystawiony przez Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko – Pomorskiego na sprzedaż otacza park krajobrazowy.
We Włocławku
Jak wspomniano wyżej, Zgłowiączka kończy swój bieg koło dawnego zamku, gdzie mieści się siedziba biskupów włocławskich. Dalej jej wody niesione są leniwym nurtem Wisły aż do samego Bałtyku.
Polecany artykuł: