Matrioszki

i

Autor: Wikimedia Commons Pierwszy zestaw matrioszek z 1892 roku

Ciekawostka

Matrioszka nie jest rosyjska! Zobaczcie, skąd ukradli ją Rosjanie

2023-04-27 8:27

Dziś, znana na całym świecie lalka Matrioszka, kojarzy się głównie z Rosją i wschodnią ludowością. Faktycznie jednak Rosjanie jej nie wymyślili i nie zaprojektowali. Od siebie dali jedynie folklorystyczny motyw oraz nazwę. Skąd więc zapożyczyli patent na tę zabawkę? Otóż współczesna Matrioszka oryginalnie wywodzi się z Japonii!

Większość z nas była zawsze przekonana, że Matrioszka - drewniana lalka z mniejszymi laleczkami w środku, pochodzi z Rosji. Niestety to mit. Jedyne co w niej jest z Rosji to nazwa i chłopsko-wiejski koloryt. Przekonanie o rosyjskości tej zabawki i jej popularność są efektem dominacji Rosji w naszej części Europy w XIX wieku. Dotknęło to szczególnie ziemie polskie, których większość znajdowała się pod rosyjską władzą do 1918 roku. Sowiecka popkultura także zrobiła swoje w latach PRL. Więc jak było z tą "rosyjską" Matrioszką?

Cała historia z drewnianą zabawką zaczęła się w XIX wieku na rosyjsko-japońskim pograniczu. Pod koniec XIX wieku w Japonii powstawały drewniane laleczki, które były przedstawieniem mędrca Fukurumy. Zabawki zyskały na popularności w całym regionie i dotarły do rąk Rosjan, których imperium sięgało Dalekiego Wschodu.

Japońską lalką zainteresował się rosyjski rzemieślnik, tokarz Wasilij Zwiozdoczkin. Wraz ze swym współpracownikiem Siergiejem Maljutinem postanowili przekształcić japońską zabawkę. Wydrążył on otwór w jednej większej, aby włożyć w nią kolejną mniejszą i tak z sześcioma sztukami - od największej do najmniejszej.

Początkowo zabawka nosiła w Rosji nazwę Matriona (Matrioszka to forma zdrobniała). Rosjanie pomysł podłapali, zainteresowało się tym państwo rosyjskie i rozpoczęła się promocja towaru. Pierwszy raz świat ujrzał Matrioszkę w 1900 roku na Światowej Wystawy w Paryżu. Od tamtej pory Matrioszka stała się ikoną rosyjskiej kultury w krajach zachodnich. Był to dobry "obrazek" eksportowy, koloryzujący smutne oblicze tego kraju.

Ciekawostka. Obecnie największa Matrioszka na świecie znajduje się w Chinach w Mandżurii i ma ponad 30 metrów wysokości.