Kto dał wolność polskim chłopom? Na pewno nie szlachta!

Kiedy polscy chłopi stali się wolni od pańszczyzny?

Chłopi na ziemiach polskich uzyskali wolność od pańszczyzny w różnych okresach, w zależności od obszaru i zaboru. Oto daty uzyskania wolności od pańszczyzny dla poszczególnych zaborów:

Zabór rosyjski

W Królestwie Polskim, które było częścią zaboru rosyjskiego po upadku powstania listopadowego (1830-1831), sytuacja chłopów była związana z ustawą uwłaszczeniową z 1864 roku. Ta ustawa, znana jako ukaz carski, miała na celu przekształcenie stosunków pańszczyźnianych. Według niej, chłopi otrzymali możliwość wykupienia ziemi od panów za stosunkowo niewielką opłatę. Jednak proces ten nie był jednorodny i w wielu przypadkach chłopi nie uzyskali pełnej wolności od pańszczyzny z powodu różnych ograniczeń i obciążeń finansowych.

Zabór austriacki

Na terenach zaboru austriackiego proces uwłaszczenia chłopów miał bardziej złożony charakter. Austriacy wprowadzili różnorodne reformy ziemskie, które miały na celu zlikwidowanie feudalnych stosunków na obszarze Galicji. W latach 40. i 50. XIX wieku wprowadzono rozmaite ustawy, które stopniowo ograniczały prawa feudalne i umożliwiały chłopom nabycie własności ziemi. Ostateczne uwłaszczenie chłopów na obszarze Galicji miało miejsce w latach 70. XIX wieku.

Zabór pruski

Na obszarze zaboru pruskiego proces uwłaszczenia chłopów rozpoczął się w latach 40. XIX wieku. W 1848 roku wprowadzono tzw. "Patent Emfiteutyczny", który umożliwiał chłopom uzyskanie wolności od pańszczyzny poprzez wykup ziemi od panów. W późniejszym okresie, w latach 50. i 60. XIX wieku, wprowadzano kolejne akty prawne, które zwiększały prawa chłopów do ziemi i stopniowo likwidowały pańszczyznę. Ostateczne uzyskanie pełnej wolności od pańszczyzny przez chłopów pruskich miało miejsce w latach 1850-1851.

Czy szlachta popierała wolność chłopstwa?

W XIX wieku na ziemiach polskich, zwłaszcza pod zaborami, stosunki między polskimi ziemianami a chłopami były złożone i uwarunkowane różnymi czynnikami, takimi jak historyczne tradycje, społeczne struktury, a także wpływy zaborców.

Większość posiadaczy ziemskich kultywowała tradycje szlacheckie, które zakładały przywileje szlachty względem chłopów. Z tego powodu byli przeciwni jakimkolwiek zmianom w systemie społecznym, obawiając się utraty swoich przywilejów, dochodów i wpływów.