Chełmża przed II wojną światową. Poznajecie te miejsca?
Chełmża to małe miasto położone w województwie kujawsko-pomorskim, które ma bogatą historię oraz znaczenie kulturowe. Historia miasta sięga czasów średniowiecznych, a jego najważniejszy okres to czas, kiedy było siedzibą biskupów chełmińskich.
Najpopularniejsze zabytki dawniej i dziś
Katedra Świętej Trójcy. Najważniejszym zabytkiem miasta jest gotycka katedra Świętej Trójcy, która została zbudowana w XIV wieku. Pełniła rolę katedry diecezji chełmińskiej do 1824 roku. Przed II wojną światową była jednym z najważniejszych kościołów w regionie, znana z pięknych witraży, ołtarzy oraz architektury gotyckiej.
Ratusz. Stary ratusz w Chełmży pochodził z okresu późnego średniowiecza i był centralnym punktem miasta. Niestety, oryginalny ratusz nie przetrwał do dzisiejszych czasów, ale przed wojną był świadkiem wielu ważnych wydarzeń politycznych i społecznych.
Kościół św. Mikołaja. Inny ważny zabytek sakralny w Chełmży to kościół św. Mikołaja, którego początki sięgają XIII wieku. Był to kościół parafialny, który służył mieszkańcom przez wieki.
Mury miejskie. Chełmża była otoczona murami obronnymi, które miały chronić miasto przed rozmaitymi najazdami. Przed II wojną światową można było jeszcze zobaczyć fragmenty tych murów, które były pozostałością po średniowiecznym systemie obronnym miasta.
Zabudowa miejska. Chełmża charakteryzowała się typową dla małych miast pruskich zabudową, z kamienicami z XIX i początku XX wieku, które otaczały rynek oraz główne ulice. Miasto miało urok małego, prowincjonalnego ośrodka z bogatą historią.
Dawni mieszkańcy Chełmży
Przed II wojną światową Chełmża była zamieszkana głównie przez Polaków, choć obywatelami miasta byli także Niemcy oraz Żydzi, którzy tworzyli ogólne społeczeństwo. Każda z tych grup narodowościowych wywarła dodatni wpływ na miasto. Szczegóły poniżej.
Polacy. Polacy stanowili większość mieszkańców i aktywnie uczestniczyli w życiu społecznym, kulturalnym i religijnym miasta. W okresie zaborów Chełmża była miejscem, gdzie silne były wpływy patriotyczne, a mieszkańcy angażowali się w ruchy narodowe.
Niemcy. W Chełmży istniała także niemiecka społeczność, szczególnie po rozbiorach Polski, kiedy to miasto znalazło się pod panowaniem Prus. Niemcy pełnili ważne funkcje administracyjne i gospodarcze, a także mieli swoje szkoły oraz kościoły.
Żydzi. Społeczność żydowska w Chełmży była mniejsza, ale również miała swoją synagogę i instytucje kulturalne. Żydzi zajmowali się głównie handlem i rzemiosłem, przyczyniając się do rozwoju gospodarczego miasta.
Podział zawodowy społeczności był spadkiem po feudalnej przeszłości. Polacy, dawniej tylko szlachta, później także chłopi, zajmowali się głównie rolnictwem. Zmiana zawodu była niemożliwa. Życie danego człowieka determinowało to, w jakiej grupie społecznej się urodził. Chłop do końca życia był chłopem związanym z pracą na roli. Sytuacja w naszym regionie zmieniła się dla chłopów dopiero po 1811 roku, gdy w Prusach zniesiono pańszczyznę.
Niemcy, jeśli nie byli chłopami, najczęściej pełnili funkcje administracyjne. Niemcy potrafili w XVIII i na początku XIX wieku czytać i pisać, co było rzadko spotykane u przeciętnych Polaków (z wyjątkiem majętnej szlachty).
Żydzi zaś od wczesnego średniowiecza zajmowali się handlem i rzemiosłem. Kościół i władcy chrześcijańscy zabraniali im uprawy roli.
Sztywne ramy zawodowe społeczeństw upadły dopiero w XIX wieku.