W tych miastach województwa kujawsko-pomorskiego mieszkało kiedyś wielu Niemców. Skąd się tam wzięli i jak zniknęli? [GALERIA]

Tu w województwie kujawsko-pomorskim mieszkało kiedyś wielu Niemców

W województwie kujawsko-pomorskim przez wieki obecna była znaczna społeczność niemiecka, której wpływy można zauważyć w wielu miasteczkach regionu. Przykładowo, w Bydgoszczy, która była częścią Prus od XVIII wieku, Niemcy stanowili znaczącą grupę, odgrywając ważną rolę w administracji, handlu i przemyśle.

Podobnie w Toruniu, gdzie przez długie lata dominowały niemieckie wpływy, szczególnie w okresie pruskiego panowania. Miasto to, będące ważnym ośrodkiem handlowym i naukowym, rozwijało się dzięki działalności osadników niemieckich. Również w Grudziądzu, Świeciu, Chełmnie i Brodnicy Niemcy stanowili istotną część społeczności lokalnej, co było wynikiem zarówno osadnictwa związanego z Zakonem Krzyżackim, jak i intensywnej kolonizacji pruskiej w XIX wieku.

Kiedy pojawili się Niemcy w naszym regionie?

Niemcy pojawili się na tych terenach już w średniowieczu, gdy Zakon Krzyżacki sprowadził osadników, by wspierać rozwój miast takich jak Toruń i Chełmno, zakładanych na prawie niemieckim. Ich liczba znacząco wzrosła po pierwszym rozbiorze Polski w 1772 roku, kiedy to ziemie kujawsko-pomorskie stały się częścią Prus. Pruska polityka sprzyjała osadnictwu niemieckiemu, zwłaszcza w miastach, gdzie Niemcy zajmowali się rzemiosłem, handlem i rolnictwem. Intensywne działania germanizacyjne prowadzone przez władze pruskie w XIX wieku jeszcze bardziej wzmocniły niemiecki charakter tych terenów.

Statystyka. Jak było w XIX wieku?

W XIX wieku w Toruniu, będącym częścią Prus Zachodnich, populacja Niemców stanowiła znaczny procent mieszkańców. W drugiej połowie tego stulecia Niemcy stanowili około 60-70% mieszkańców miasta. W spisie ludności z 1905 roku liczba mieszkańców Torunia wynosiła około 30 tysięcy, z czego znaczna większość to Niemcy, co wynikało z historycznego wpływu administracji pruskiej, siły kultury niemieckiej oraz osiedlania się urzędników, wojskowych i przedsiębiorców z zachodnich części ówczesnych Niemiec.

Powolny zanik ludności niemieckiej

Sytuacja zmieniła się po I wojnie światowej. W 1920 roku, gdy region powrócił do Polski, wielu Niemców zdecydowało się na wyjazd, obawiając się marginalizacji, prześladowań i zmian politycznych. Jednak to II wojna światowa i wydarzenia bezpośrednio po niej przesądziły o niemal całkowitym zniknięciu Niemców z regionu. W czasie okupacji niemieckiej na tych terenach Niemcy znów zaczęli się osiedlać, jednak po wojnie, na mocy decyzji konferencji poczdamskiej, niemiecka ludność została wysiedlona do Niemiec o nowych granicach. Proces ten objął niemal wszystkich Niemców zamieszkujących Kujawy i Pomorze, w związku z czym społeczność niemiecka niemal przestała istnieć w tym regionie.

Współczesność

Obecnie wpływy niemieckie można dostrzec jedynie w architekturze, układzie miast oraz zabytkach, takich jak starówka w Toruniu czy średniowieczne kościoły w Chełmnie. Chociaż Niemcy zniknęli z krajobrazu demograficznego województwa kujawsko-pomorskiego, ich dziedzictwo jest wciąż widoczne w kulturze i historii tego obszaru.

Zobaczcie, gdzie w naszym regionie mieszkało kiedyś wielu Niemców

5 zdjęć