- Unikalne wydmy śródlądowe - piaskowe pagórki i Szwedzka Góra o wysokości względnej do 85 m.
- Runo charakterystyczne dla obszarów suchych: wrzosy, turzyce, trawy piaskowe.
- Rozbudowana sieć szlaków pieszych i rowerowych oraz ścieżek edukacyjnych.
- Atrakcje techniczno-historyczne w Exploseum ukryte pod wydmami.
Tereny pustynne w województwie kujawsko-pomorskim
Puszcza Bydgoska to rozległy kompleks leśny położony między Bydgoszczą, Solcem Kujawskim i Toruniem, zajmujący ok. 45-55 tys. ha, z ponad 60-70% obszaru pokrytego borami sosnowymi na słabo żyznych piaskach.
Jednym z najbardziej charakterystycznych elementów krajobrazu są wydmy śródlądowe – pozostałości po potężnej pradolinie rzeki Prawisły sprzed ok. 12 tys. lat. Zachodnie wiatry zebrały spiętrzone piaski, formując pasma wydm o wysokości względnej sięgającej kilkunastu metrów. Najwyższe wzniesienie, Szwedzka Góra, osiąga 110-116 m n.p.m., około 85 m wyżej nad Wisłą.
Wydmy obejmują nawet kilometry długości i wznoszą się kilkanaście metrów nad otoczeniem. Występują wydmy paraboliczne oraz nieregularne pagórki, szczególnie od strony wschodniej.
Charakter i przyroda w rejonie wydm
Choć wydmy są piaskowe i odsłonięte, obecnie niemal całkowicie porasta je sosnowy bór, z domieszką dębu, brzozy i grabu. Runo leśne zawiera trawy piaskowe, wrzosy, borówki, porosty i rośliny kserotermiczne, typowe dla klimatów suchych i podobnych do stepowych czy pustynnych. Puszcza należy do najsuchszych miejsc w Polsce, co dodatkowo wzmacnia pustynny charakter obszaru postglacjalnych piasków.
Tereny bogate w zwierzynę
Region jest bogaty biologicznie: występują tu jelenie, dziki, sarny, zające, dzikie króliki, borsuki, lisy, żmije i jaszczurki, a ornitolodzy naliczyli ponad 100 gatunków ptaków lęgowych. Wydmy pełnią funkcję ważnych ekosystemów i chronionych obszarów krajobrazowych (Natura 2000, rezerwaty m.in. Łążyn, Piecki Jezuickie).
Turystyka i atrakcje
- Szlaki piesze, rowerowe. Kompleks Puszczy przecina ok. 11 tras, w tym Szlak Puszczański (42 km Bydgoszcz-Gniewkowo) oraz wiele krótszych ścieżek edukacyjnych (np. Rejna-Balczewo, Podlesie) z tablicami i terenowymi przystankami.
- Exploseum. Muzeum techniki i architektury militarnej na terenach fabryki DAG pod wydmami - część ekspozycji znajduje się pod ziemią, łącząc historię II wojny światowej z naturą wydmową.
- Punkt widokowy Szwedzka Góra. Wejście na najwyższą wydmę zapewnia panoramiczne widoki na region - odstep między drzewami odsłania pustynne pagórki otaczające las.
- Ścieżki do źródeł Strugi Młyńskiej. Malownicze jeziora i strugi w zagłębieniach wydmowych stanowią naturalny kontrapunkt pustynnej suchości.
Puszcza Bydgoska to niezwykły fragment województwa kujawsko-pomorskiego, gdzie śródlądowe wydmy w lesie tworzą krajobraz przywodzący na myśl pustynie. Te polodowcowe formy terenu nie tylko przyciągają uwagę geologów i przyrodników, ale także oferują liczne turystyczne możliwości: od pieszych i rowerowych szlaków, przez edukacyjne trasy przyrodnicze, po unikalne miejsca jak Exploseum czy Szwedzka Góra.
Dla osób pragnących połączyć odkrywanie natury z historią i spokojną rekreacją, jest to idealny kierunek wypoczynku.