Zobaczyć gwiazdy... 30 lat toruńskiego planetarium

Na budowę i wyposażenie placówki złożyły się środki własne fundacji, wsparcie samorządu miejskiego, sponsorów oraz Fundacji Współpracy Polsko – Niemieckiej. Patronem placówki został prof. Władysław Dziewulski, astronom, profesor Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, współtwórca Uniwersytetu Mikołaja Kopernika i Obserwatorium Astronomicznego w Piwnicach.

Z okazji 30-lecia Planetarium prezydent Torunia Michał Zaleski nadał kierującej nią dyrektor Annie Broniewicz Medal Honorowy Prezydenta Miasta Torunia Thorunium.

i

- To miejsce i cały Toruń zawdzięczają Pani Dyrektor krajową rozpoznawalność instytucji, rozwój jej wystaw, sal i repertuaru, a także przeprowadzenie złożonych modernizacji i remontów – łącznie z ubiegłoroczną wymianą głównego projektora. Planetarium było też jedną tych toruńskich instytucji, które włączyły się w ubiegłoroczne obchody Roku Mikołaja Kopernika, przygotowując seanse „Copernicus 2473” oraz „Oto kosmos”. Pani Dyrektor określiła też sukces frekwencyjny Planetarium, które od jego otwarcia w 1994 r. odwiedziło ponad 6 milionów widzów – mówił prezydent Torunia Michał Zaleski. - To najwyższe wyróżnienie, jakim mogę uhonorować jako prezydent Torunia osoby szczególnie zasłużone dla naszego miasta. Widnieją na nim cztery sławne symbole Torunia: gotyckie okno, wiślana panorama starówki, herbowy anioł i nade wszystko planetarny układ kopernikański. Wszystko, czym zajmuje się pani dyrektor Anna Broniewicz, doskonale komponuje się z wymową tych kulturowych znaków.

Pierwszy pokaz

Pierwszy publiczny pokaz w toruńskim Planetarium odbył się 19 lutego 1994 r. – w rocznicę urodzin Kopernika. Tytuł premierowego pokazu A jednak się kręci stał się mottem nowo powołanej instytucji, zapisanym na jej charakterystycznym, niebieskim projektorze. Pierwszym i wieloletnim dyrektorem placówki był Lucjan Broniewicz. Po jego przedwczesnej, nieoczekiwanej śmierci 7 maja 2011 r. funkcję tę objęła jego żona Anna. Dziś Planetarium Toruń jest jednym z najliczniej odwiedzanych planetariów w Europie, frekwencją bijąc na głowę inne, nawet większe obiekty. Od czasu powstania stworzyło 76 pokazów, które cieszyły się ogromnym powodzeniem.

Nowoczesna placówka

Od otwarcia w 1994 r. na sali projekcyjnej planetarium zmieniło się wszystko. Na początku działalności korzystano z profesjonalnych rzutników slajdów, których ostatecznie było blisko 70. Od maja 1995 r. były one łączone w panoramy, a w kwietniu 1997 r. powstał pierwszy w Polsce system „all-sky”, pozwalający na pokrycie obrazem slajdów całej kopuły. Dzięki temu, oglądając seanse, można było mieć wrażenie przebywania wewnątrz gwiezdnych mgławic. Prawdziwa rewolucja nastąpiła w styczniu roku 2014, gdy placówka ostatecznie przeszła na cyfrowy system projekcji typu fulldome, stworzony samodzielnie przez zespół Planetarium. Dzięki niemu animacje pokrywają całą kopułę ponad głowami widzów, a oprócz obiektów astronomicznych można na niej prezentować wirtualne spacery np. po toruńskiej starówce czy wnętrzach zabytków. Zajmujący centralne miejsce na sali projektor gwiazd Zeiss RFP 2 został w styczniu 2023 r. wymieniony na nowy model, również niemieckiej firmy Zeiss, dający jeden z najpiękniejszych obrazów nocnego nieba.