Tradycja malowania jajek w Polsce. Skąd się wzięła? Od kiedy Polacy robią pisanki?

Jak pisanki trafiły do Polski?

Pisanki to tradycyjne, ozdobione jajka, które są związane z kulturą oraz tradycją Polski od średniowiecza. Istnieje kilka teorii na temat pochodzenia pisanki.

Jedna z teorii mówi, że pisanki pochodzą z czasów przedchrześcijańskich, kiedy to jaja były symbolem życia i płodności, a wiosenne święta obchodzone były na znak powrotu wiosny i nowego życia. Wierzono, że ozdobione jajka mają magiczną moc i chronią przed chorobami oraz nieszczęściami w życiu rodzinnym.

Inna teoria mówi, że pisanki stały się popularne w Polsce dzięki wpływom kultury wschodniej, a szczególnie Bizancjum. W tradycji bizantyjskiej jaja były barwione na czerwono, aby symbolizować krew Chrystusa, a potem zdobione różnymi wzorami i motywami religijnymi. Do dziś pisanki są niezwykle ważne w Europie Wschodniej. Wielki kunszt zdobniczy jajek wielkanocnych wykształcił się na Ukrainie.

Kolejna teoria mówi, że pisanki pojawiły się w Polsce w średniowieczu i stały się popularne wśród szlachty. Jaja były ozdabiane specjalnymi farbami oraz ornamentami, co było wyrazem bogactwa i prestiżu, o który ten stan zawsze zabiegał.

Nie wiadomo dokładnie, która z tych teorii jest prawdziwa, ale wiadomo, że pisanki z czasem stały się ważnym elementem polskiej tradycji i są wciąż obecne podczas świąt Wielkanocnych, kiedy to jaja są malowane i ozdabiane różnymi wzorami i motywami ludowymi.

Malowanie jajek przyszło ze wschodu - Bizancjum

Pisanki wywodzą się z kultury bizantyjskiej. W tradycji bizantyjskiej (czyli Rzymu Wschodniego zdominowanego przez kulturę grecką) jaja były barwione na czerwono, aby symbolizować krew Chrystusa, a potem zdobione różnymi wzorami i motywami religijnymi - o czym była mowa powyżej. Jaja te nazywano "krasankami" (od słowa "kras", co oznacza "piękno" w języku starosłowiańskim).

Kultura bizantyjska miała znaczny wpływ na kulturę Słowian Wschodnich, w tym na kulturę polską, dlatego można przypuszczać, że pisanki pojawiły się w Polsce dzięki wpływom kultury bizantyjskiej. Najpewniej trafiły na ziemie polskie przez Ruś Kijowską, z którą utrzymywano bliskie związki i relacje handlowe. Wymiana kulturowa kwitła i była na porządku dziennym.

Pisanki stały się popularne w Polsce już w średniowieczu i były ozdabiane różnymi technikami, takimi jak rysowanie wzorów woskiem na jaju i zanurzanie go w barwniku, aby uzyskać kolorowe wzory.

Pisanki na Ukrainie to stara tradycja

Tradycja pisanek na Ukrainie jest bardzo bogata i ma długą historię sięgającą czasów przedchrześcijańskich. Pisanki na Ukrainie nazywają się "pysanky" i są ważnym elementem ukraińskiej kultury oraz tradycji.

Podobnie jak w Polsce, w tradycji ukraińskiej jaja symbolizują życie i płodność, a wiosenne święta są okazją do obchodzenia nowego życia i odrodzenia. Pisanie pysanek (tak! Pisanki się "pisze" a nie "maluje") było również rytuałem ochronnym, wierzyło się, że pisanki chronią przed chorobami i nieszczęściami.

Tradycyjne pysanki ukraińskie ozdabiane są przy użyciu specjalnej techniki woskowej, podobnie jak w Polsce. Różnice polegają na tym, że ukraińskie pysanki mają często bardziej skomplikowane wzory i motywy, a także bardziej intensywne kolory. Wzory na pysankach często odnoszą się do symboliki słowiańskiej i mają charakter religijny lub magiczny.

Obecnie pysanki ukraińskie są wciąż popularne i są ważnym elementem lokalnej kultury. Warto dodać, że pysanki są wykorzystywane przy wielu różnych okolicznościach, takich jak święta, wesela itp.